Alef

http://www.speedyshare.com/MF6uK/czytanki-tylko.rar
http://www.speedyshare.com/Sy9tj/sefer.rar
http://www.speedyshare.com/nUFFr/shmiya.rar



Witam.
Blog stworzony na potrzeby prowadzonych przez Izaaka zajęć z języka hebrajskiego, na Wydziale Filologicznym w Małym Paderevianum (sala 03) w każdy poniedziałek. Zamierzam go wykorzystać także i nieco wykraczając poza same zajęcia. Poniżej spis agadnień poruszonych na kolejnych zajęciach. Natomiast dalej spis zagadnień (gramatyka, leksyka) możliwych do poruszenia. Zajęcia pomyślane jako odnoszące się do współczesnego hebrajskiego i nastawione na zapoznanie się z zarysem gramatyki hebrajskiej, podstawowymi wyrażeniami i na tej podstawie generowaniem zdań języka hebrajskiego. Pojawią się też drobne uwagi odnośnie hebrajskiego biblijnego. (stan: semestr II, 2011/2012).


W rozwoju hebrajskiego mozna wyroznic:

• biblijny (poza tym fragmenty w aramejskim biblijnym)
• misznaicki (poza tym Gemara w jezyku aramejskim)
• średniowieczny (dosc niejednolity)
• współczesny

Punktem wyjscia jest hebrajski wspolczesny, chociaz beda pojawiac sie nawiazania historyczne, etymologia, w wolnej chwili nieco wiecej o wczesniejszych fazach rozwojowych hebrajskiego, a takze innych jezykach semickich, ktorymi jestem zainteresowany (glownie jezyki aramejskie, mam tez nadzieje nauczyc sie arabskiego).

Alfabet jezyka hebrajskiego sklada sie z 22 znakow, sa to samogloski. Poza drukowanym pismem uzywa sie takze pisam recznego. Samogloski sa oznaczane znakami diaktrycznymi, ale pelnia wylacznie role pomocnicza. Hebrajskie litery moga rowniez sluzyc do oznaczania liczebnikow (wiecej o alfabecie).

Gramatyka hebrajska opiera sie na szoreszach, czyli rdzeniach spolgloskowych. Sa one nosnikiem znaczenia wyrazu, wyznaczaja jego pole semantyczne. Najczesciej rdzen sklada sie z trzech spolglosek, jednak z roznych przyczyn wystepuja rowniez rdzenie o dwoch lub czterech spolgloskach. Szoresze sa charakterystyczne dla wszystkich jezykow semickich (wiecej o rdzeniach).

Sama znajomosc rdzenia nie wystarcza jednak do jego uzycia, potrzebna jest znajomosc gramatyki, mozna powiedziec: znajomosc obudowy rdzenia (czyli jakie samogloskie wstawic, oraz czy i jakie sufiksy/ prefiksy dolaczyc). Znając gramatykę, wiemy jakie samogłoski wstawiać- wyznaczają to binjany.
Binjany sa to (semantyczne) paradygmaty odmiany czasownika. Wyrozniamy nastepujace binjany: paal (podstawowy), piel (najczesciej wzmocnienie semantyczne), hifil (kauzatywny), hitpael (zwrotny, wzajemny), nifal (najczesciej strona bierna od paala), pual (strona bierna od piela), hufal (strona bierna od hifila).
We wspolczesnym hebrajskim wystepuja czasy gramatyczne: przeszly i przyszly. Czas terazniejszy jest tworzony za pomoca imieslowa. Ponadto od rdzenia mozemy utworzyc tryb rozkazujacy, rzeczownik odczasownikowy, bezokolicznik.
(wiecej o odmianie czasownika).

Jezyk hebrajski posiada rodzaj meski i zenski (wiecej o nieregularnosciach odnosnie rodzajow).

Jezyk hebrajski posiada liczbe pojedyncze, mnoga oraz w szczatkowej postaci liczbe podwojna (wiecej o liczbie podwojnej).

Czasownik 'byc' nie posiada imieslowa. (zob. odmiana), (wiecej o wyrazaniu istnienia).

W jezyku hebrajskim nie ma czasownika 'miec' (wiecej o wyrazaniu stanu posiadania).


Rzeczownik hebrajski jest czesto tworzony od czasownika, wystepuja jednak rzeczowniki, ktorych nie da sie stad wywiesc. Odmiana (osoby i liczba) dla rzeczownikow, przymiotnikow i imieslowow jest taka sama. (wiecej o odmianie rzeczownikowej).

Rzeczownik moze wystepowac w formie podstawowej (status absolutus), konstrukcyjnej (status constructus) oraz zaimkowej (status pronominalis). Moze byc rowniez okreslony- za pomoca przedimka okreslonego he (='the') (wiecej o formach rzeczownika).

Rzeczownik nie odmienia sie przez przypadki, chociaz wystepuje szczatkowy locativ oraz vocativ. (wiecej o locativusie i vocativusie).

(wiecej o morfologii rzeczownika)

(wiecej o przymiotniku)

(wiecej o sposobach tworzenia przyslowkow)

(liczebniki główne i porządkowe; męskie i żeńskie)

W jezyku hebrajskim wystepuja zaimki wskazujące bliższe i dalsze (ze, zot, ele; hu, hi, hem, hen).
(wiecej o zaimkach).

Mianem 'milot jachas' okreslamy wyrazy synkategorematyczne, niesamodzielne czastki, takie jak: w, na, o, dla... Niektore z nich lacza sie w pisowni z nastepnym wyrazem. (wiecej o milot jachas i odmianie milot jachas).

SPIS ZAGADNIEŃ (do zajęć):

 0. alef-bet
http://iwritbalagan.blogspot.com/2012/04/alef-bet.html

 1. Przypisy do lekcji pierwszej (16.04)
(alfabet, szoresz, wstęp do binjanów- odmiany czasownika, imiesłów)
http://iwritbalagan.blogspot.com/2012/04/przypis-do-lekcji-pierwszej.html

 2. Imiesłów/ czas teraźniejszy (23.04)
cel zajęć: budowanie zdań hebrajskich w czasie teraźniejszym
(osoba, rodzaj, imiesłów na przykładzie paalu).
podstawowe zwroty (pytanie o tożsamość, pochodzenie: kim i skąd jesteś, co robisz).
gościnnie pojawia się czas przeszły (paal).
http://iwritbalagan.blogspot.com/2012/04/czas-terazniejszy.html

 3. (07.05)... nie dotarłem

 4. (08.05 lub 10.05 -wieczorem) Hebrajski na mieście: lekcja miejsko- knajpiana
na ulicy (jak dojść?, gdzie jestem?), w restauracji/ sklepie ( co lubisz, co zamawiasz, i ile to kosztuje?).
http://iwritbalagan.blogspot.com/2012/05/lekcja-miejsko-knajpiana.html

 5. (14.05)... panie z religio nie dotarły (w rewanżu?)

 6. (21.05)
być, coś określonego, nawiązywanie rozmowy
nawiązywania rozmowy, zwroty powitalne i grzecznościowe. opis swojego dnia. ulubione zajęcia, zainteresowania. he określone, spójniki, milot jachas....
http://iwritbalagan.blogspot.com/2012/05/byc-cos-okreslonego.html

 7. (21.05) dialogi i kontynuacja, hebrajski na mieście 2.

 8. (04.06)
 9. (11.06)
10. (18.06 sesja, więc zrealizować wcześniej?)


y, odnotowałem, że zajęcia powinny odbyć się jeszcze 5 razy (21.05, 21.05, 04.06, 11.06, ?18.06). to co proponuję przerobić:
1. wyrażanie istnienia, posiadania, przedimek określony he, smichut, - i wykorzystanie powyższego do budowania podstawowych zdań/ wypowiedzi.
2. lekcja knajpiana nr2.- pytania o czas, ilość, wskazywanie miejsca, drogi, zapoznawanie się.
3. wyrażanie opini (myślę, że...), wyrażanie chęci (chcę, czas przyszły), modale (mógłbym), rozkazy.
3.zdania złożone, opis przedmiotu/ człowieka, podstawowe przymiotniki,
4. opis jakiegoś wydarzenia, dnia codziennego, wykonywanych czynności (co się stało) i czas przeszły

liczba uczestników: 4/5 osób.

Czego się dowiemy, z czym się zapoznamy:

1.Gramatyka

    -alfabet, samogłoski i wokalizacja (nikudy)- zapis masorecki, ktiw male, ktiw chaser.
   & czasownik (binjany, czasy gramat., imiesłów...)
  x -jakie są osoby (charakterystyczne ty męskie i żeńskie),
     rodzaj i liczba (pojedyńcza, podwójna, mnoga);
 v -liczba podwójna (jednostki czasu, części ciała, rzeczy typowo występujące w parach);
 x -czym jest szoresz (rdzeń);  _
    -bezokolicznik;
    -imiesłów;
    -binjanim (paal, nifal, piel, pual, hifil, hufal, hitpael- ze względów semantycznych);
    -jak tworzyć stronę bierną (paul, pual, hufal, nifal);
    -podklasy odmian (ze względów fonetycznych)- tabelki odmian czasowników słabych i mocnych;
    -czasownik "być'
    -czasowniki stanu (gadel, katen);
    -rzeczowniki odczasownikowe;
    -tryb rozkazujący (imperativ אָכוֹל, jussiv יְהִי אוֹר , , cohortativ אֶעְבְּרָה , נַעְבְּרָה־נָּא , al, na);
    -niestandardowe binjany (nitpael...);


  & rzeczownik (przedimek he, status.., locativ, vocativ)
    -rodzajnik określony (he jedija), status absolutus, status constructus (smichut), status pronominalis. inne zastosowania he.
    -zaimki wskazujące bliższe i dalsze (ze, zot, ele; hu, hi, hem, hen);
    -wyrazy segolowe...;
    -rzeczownik hebrajski nie podlega koniugacji;
    są jedynie szczątkowe "przypadki":
    -wołacz "ya!" (zapożyczenie z arabskiego, w hebr.- pejoratywny wołacz);
    -he locativus (najprawdopodobniej anachronizm);
    - hine: wyrażanie istnienia, wyrażanie obecności;


  & zdania
    - jak konstruować zdania (pytajne, oznajmujące; noun-clause, verb-clause, ; proste oraz złożone: względne, okolicznikowe czasu, miejsca, celu, przyczyny..);
    -orzekanie posiadania (jesz, zaimki dzierżawcze, he);
    -wyrażanie opini (zgadzam się, myślę, że), wyrażanie chęci (chciałbym, żeby);
    -zdania z czasownikami modalnymi, w tym formy bezosobowe;
    -wyrażenia modalne, okresy warunkowe, okresy kontrfaktyczne;
    -mówienie o przyzwyczajeniach;
    -formy bezosobowe (l.poj- imiesłów czynny, l.mn- bierny)
    -różne sposoby wyrażania negacji, braku, nicości;
 
  & przymiotnik, przysłówek, liczebnik
    -sposoby tworzenia przysłówków;
    -przymiotniki;
    -stopniowanie przymiotnika, porównywanie;
    -liczebniki główne i porządkowe; męskie i żeńskie;
   
  & odmiana zaimkowa, sufiksy (zaimki, milot jachas, rzeczownik, czasownik)
    -zaimki osobowe;
    -zaimki wskazujące;
    -zaimki dzierżawcze;
    -wykorzystanie zaimków w określaniu stanu posiadania; 
    -milot jachas i ich odmiana przez osoby;
    -odmiana rzeczownika przez zaimki dzierżawcze;
    -odmiana czasownika przez zaimki osobowe;
 

2.Leksyka

   -zwroty powitalne i grzecznościowe;
   -sytuacje: zapoznawanie się;
v -wyrażenia częstotliwości;
v -słownictwo: ILOŚĆ
v -słownictwo: CZAS: pory roku, pory dnia, dni tygodnia, pytanie o czas,
   -pogoda;
   -sytuacje: zakupy;
   -słownictwo: ubrania;
   -słownictwo: rośliny i zwierzęta i inne żyjątka;
   -słownictwo: jedzenie, owoce, warzywa, smaki;
   -sytuacje: restauracja;
   -słownictwo: kierunki świata;
   -słownictwo: lokalizacja (dom, miasto, szkoła, poczta, restauracja, natura, państwo);
   -sytuacje: wskazywanie drogi, miejsca;
   -słownictwo: członkowie rodziny, znajomi;
   -słownictwo: części ciała;
   -słownictwo: cechy charakteru, emocje, pscyhologia;
   -sytuacje: opis przedmiotu (kolor, kształt, lokalizacja, rozmiar);
   -sytuacje: opis człowieka lub przedmiotu (wygląd, charakter);
   -słownictwo: wykonywane zawody, role społeczne;
   -sytuacje: wizyta u lekarza;
   -sytuacje: opis zwykłego dnia, ciekawego wydarzenia, wykonywanych czynności;
   -sytuacje: jak się kłócić i dyskutować po hebrajsku;
   -słownictwo: literatura, prasa, książki, kultura, muzyka;
   -słownictwo: historia, religia, judaizm;
   -sytuacja: rozmowa o zainteresowaniach, zamierzeniach;
   - zapożyczenia;
   -słownictwo: terminy fachowe- prawne, komputerowe, ekonomiczne, filozoficzne, matematyczne, militarne, religijne.... (do wyboru);




a jak to wygląda w Warszy: http://www.schorr.edu.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=167&Itemid=103