zdrobnienia

ZDROBNIENIA

1. poprzez reduplikację  qataltal;
2. imiona;
3. Jidyszowe zdrobnienia;
4. sufiks -on;
5. sufiks -it;

1. poprzez reduplikację
("quinquiliteral", qataltal, qitiltil, abcbc)
qataltal- nazwa ta wskazuje na formę, jaką wówczas przybiera wyraz mając na uwadze, że q.t.l to szoresz (qatal= zabić. słowo używane jako wzorzec odmiany szczególnie w gramatyce arabskiej, chociaż później gramatycy hebrajscy, zwł. rabiniczni sugerowali się tym. chociaż oczywiście najlepiej w roli wzorca się spełnia k.t.w bo można każdą literkę oznaczyć dageszem).
do końca nie wiadomo kiedy qataltal zaczął służyć jako zdrobnienie.

przykłady:
'pies'-  כלב kelew כלבלב klawlaw 'piesek'
 'kot'- חתול chatul חתולתול chataltul 'kotek'
 'ogon'- זנב zanav זנבנב znavnav 'ogonek'

 'marchew'- גזר gezer גזרזר gzarzar 'marchewka'
 'biały'- לבן lawan לבנבן lwanwan 'bialutki', 'białawy'
 'świnia'-  חזיר chazir חזרזיר chazarzir 'świnka' (w hebr. wersji Kubusia Puchatka tak się oddaje 'prosiaczka')

w przypadku szoreszy z dwoma rdzennymi spółgłoskami:
'ryba'- דג dag דגיג dagig 'rybka'
'małpa'= קוף kof קופיף kofif 'małpka'


2. imiona
imię 'Ariel' אֲרִיאֵל  posiada zdrobnienie 'Arik' אָרִיק
Sara → Sarit (końcówka -it, tylko do żeńskich imnion).

3. Jidyszowe zdrobnienia
końcówka -el ֶעל  lub -ele ֶעלע np. Pawel → Pawele, Chana → Chanele, Hersz → Herszel (הֶערשֶׁעל), MIriam→ Mirele מִירֶעל,
Niemieckie słowo das Gluck (nad u jest umlaut) 'szczęście' posłużył w jidysz jako imię żeńskie po uprzednim zdrobnieniu Gluckl/ Glikl.
ele było często wymawiane w jidysz jako ełe, np. Rebeka/ Rivka → Rivkele/ Rivkełe.
końcówka -el/ -ele może być stosowana również w hebrajskim izraelskim
W jidysz pojawiały się jeszcze gorsze zdrobnienia: Icchak → Icek, Israel → Srul/ Srulek, Nachum→ Nachumcie, Jakov → Jankiel, Sore/ Sara → Sorke, Szmuel → Szmulik, Chajim → Chaimke, tate→ tateszi/ tatinke, mame → maminke,  Awram/ Awrom → Awromczik/ Awromczikl/ Awromczikełe,
jidysz jako język niezwykle ekspresywny i potoczny lubował się w różnorakich zdrobnieniach,

4. sufiks -on
'dziecko'- ילד jeled, ילדון jaldon 'dziecinka'

5. sufiks -it
jak przy żeńskich imionach
'łyżka'- כף kaf כפית kafit "łyżeczka'
'torebka'- שק sak שקית sakit 'torebeczka'